2024-04-30

Tír Rúin

(après Dennis Lee)

   Ionamsa atá an tír rúin
    Tír nach eol d'éinne,
  Ní heol dom' chairde í a bheith ann
    Tír rúin na gréine.

 Is deacair cur síos ar an tír rúin
   Nach mbaineann le ham ná le spás,
Is tír í atá lán de cheol ciúin
  Ó na bláthanna ag fás.

Tír lonrach í nach bhfuil fairsing
 Ach fós chomh leathan leis an spéir:
Ní cuid díomsa amháin a bhíonn inti
 Ach mé féin ar fad, go léir.

Ionamsa féin an tír rúin,
 An bhfanfaidh sí ionam go deo?
Aithnímse go han-mhaith í
 Ó na sean-seanlaethanta fadó.

 

2024-04-29

Dhá Ochtapas ag Pósadh

(après Remy Charlip)

Dhá ochtapas ag pósadh, suas leo chun na haltóra
Uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn
ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn ar uillinn


2024-04-28

Dreancaid

(après Roland Young)

An buachaill é?
Nó an cailín í?
Níl a fhios againne
Ach tá a fhios ag na dreancaidí

2024-04-27

Haiku (Annette Makino)


cósta 
faoi bhrat ceo
éistimid leis an radharc

   
   costa nublada
   nosotros escuchamos
   el paisaje

   Leagan Spáinnise: Patricia Jiménez

2024-04-26

Leithscéalta, leithscéalta

(après Gareth Owen)

Déanach arís, a Mhic Uí Mhurchú?
Cén leithscéal atá inniu agat?
Ní ormsa an locht, a mháistir.
Cé air a bhfuil an locht mar sin?
Mamó, a Mháistir.
Mamó? Conas?
Cailleadh í, a mháistir.
Cailleadh í?
Tá sí chomh marbh le hart, a mháistir.
Sin ceithre mhamó in aon téarma amháin, a Mhic Uí Mhurchú,
Agus cailleadh iad go léir ar laethanta Corpoideachais.
Tá's agam; bleedin' tragóideach, a mháistir. 
An mó mamó atá agatsa, a Mhic Uí Mhurchú?
An mó mamó . . .? Níl mamó ar bith agam, a mháistir.
Nach ndúirt tú go raibh ceithre mhamó agat?Ceathrar mamónna? Níl!
 Tá siad go léir ar shlí na fírinne. Gan aon bhréag!
 Agus cad faoin lá inné, a Mhic Uí Mhurchú?
Cad faoi, a mháistir?
Bhí tú as láthair inné.
An fiaclóir, a mháistir.
Cailleadh an fiaclóir?
Níor cailleadh. Mo chuid fiacla, a mháistir.
Chaill tú an scrúdú Matamaitice, a Mhic Uí Mhurchú.
Bhíos ag tnúth leis an scrúdú sin, a mháistir.
Tá go maith, seas i líne le haghaidh Corpoideachais.
Nílim in ann, a mháistir.
Níl a leithéid d'fhocal ann agus 'Níl'!
Tá tusa tar éis 'Níl' a rá anois díreach, a mháistir.
A Mhic Uí Mhurchú . . .
Níor thugas m'éide Chorpoideachais liom, a mháistir.
Cá bhfuil d'éide Chorpoideachais?
Sa bhaile, a mháistir.
Sa bhaile?
Níor iarnáladh í, a mháistir.
Nach bhféadfása í a iarnáil?
Ní fhéadfainn.
Mar . . .?
Rosta leonta, a mháistir.
Cé a dhéanann an iarnáil de ghnáth?
Mamó, a mháistir.
Cén fáth nach n-iarnálfadh sise í?
Cailleadh í, a mháistir.

2024-04-25

Luch Liath


Tháinig luch liath agus an oíche ag titim
    an oíche ag titim, tháinig luch liath
        í ag rith sa dorchadas
            í ag análú sa dorchadas 

                              file den treibh Pima 

2024-04-24

A Mhúinteoir!


 (après Allan Ahlberg)

 “A mhúinteoir, a mhúinteoir,
Bíonn Ruairí ag cóipeáil mo shaothair,
A mhúinteoir, a mhúinteoir,
Cad a dhéanfaidh mé in aon chor?”

“Suigh sa halla, a stóirín,
Nó suigh amuigh sa chlós!”
“Ach tá sé fliuch amuigh, a mhúinteoir,
Níor stop an bháisteach fós!”

“A mhúinteoir, a mhúinteor,
Tá mo rubar sciobtha ag Ruairí!”
“Cuir glan as do cheann anois é,
Maith thú, maith thú, a mhuirnín!”

“A mhúinteoir, a mhúinteoir,
Dúirt Ruairí go rabhas im’ ghamal!”
“Labhróidh mé leis ach ní anois,
Labhróidh mé leis i gceann tamaill.” 

“A mhúinteoir, a mhúinteoir,
 Dúirt Ruairí focal gránna!”
“Mholfainn duitse dul amach
Agus rith suas síos an lána!”


“Ach, a mhúinteoir, a mhúinteoir,
Tá sé ag stealladh báistí!”
“Amach! Amach! Amach leat!
Agus ná tar ar ais go dtí a trí!”

2024-04-23

Rudaí le Déanamh i gCo. Chorcaí


In Achadh Dubh
ghoideas ubh

I Mainistir Ó mBána
d'éiríos an-dána

In Achadh Dúin
ghortaíos mo ghlúin

Tá an tEanach Theas
cuibheasach deas

In Ard an Chró
chonaic mé bó

Bhí spideog amháin
in Ard Amadáin
 
D'ól mé seacht gcupán tae
i mBealach Aimhréidh

Ní raibh agam ach fuath
don Bhaile Rua

Arsa mise 'Och!'
i mBaile Cloch

I mBaile Uí Dhubháin Thiar
D'athraíos giar

I mBaile na Trá
thiteas i ngrá

I nDún na Séad
bhíos ite leis an éad

"Is trua liom do chás!"
arsa bean liom sa Bhriotás

Bhíos beagnach marbh
nuair a shroiseas an Chathair Gharbh

Arsa mise, "Ailliliú!"
ag teacht amach as an gCeathrú.

Chonaic mé fia
ar an gCarraig Liath

"Ní thiocfaidh mé ar ais!"
arsa mise sa Chlais

Chonaic mé coinín
is mé ag fágáil an Choimín


I gCarraig na bhFear
bhí fonn orm bheith thar lear

Cheannaigh mé báidín
i gCurrach Pháidín

Arsa mise, "Hó hó!
i gCora Shó

Bhí na héin níos binne
i nDrom Bó Finne

I nDrom Leamh
ligeas sceamh

Sa Gharraí Dubh
cheannaíos subh

Bhíos dall
ar áilleacht Ghort na nGall

Mé ag déanamh spraoi
in Inse na Graí

Chuala mé trí gháir
i gCill Cholmáin Láir

Bhí eagla orm
sa Chnoc Gorm

Shiúil mé go mall
thar Loch Dhá Bhall

Thosnaíos ag tafann mar ghadhar
sa Ladhar

Arsa mise "Uch!"
sa Mhuine Fliuch

Sceimhle
i Maigh Dhíle

I Rinn Róin
deora bróin

I dTír Ghé
gan ionam ach an dé

Chailleas mo bhróga
sna Catalóga

Bhí sé dorcha duairc
i gCnoc Uí Ruairc

Ansin bhriseas mo chos
i gCnoc na nOs

2024-04-22

Dreancaidín

           William Blake - Dream of a flea 


(après Spike Milligan)

Bídeach atá sé
An dreancaidín dána.
Ní cheapfá go ndéanfadh sé
Dochar go brách duit.
Ach aréir is mé ag iarraidh
Codladh na hoíche a fháil
Thosaigh sé dom’ chiapadh
Dom’ chéasadh is dom’ chrá.


  * Taibhse Dreancaide an teideal atá ar an bpictiúr seo le William Blake. 


2024-04-21

Plumaí agus Torthaí Eile

Is maith liom bananaí
agus, ar ndóigh, puimcíní
Is blasta liom úlla
agus táinséiríní
Is breá liom cíobhaithe
agus is aoibhinn liom silíní
Taitníonn péitseoga liom
Agus neachtairíní


Agus plumaí?
Yumaí!

2024-04-20

Alastar Mór

An Músaem Indiach, Kolkata

Alastar Mór

Níor sáraíodh riamh i gcath mé
Mise Alastar Mór

Arastatal a bhí mar oide agam
Mise Alastar Mór

Tá siad fós ag insint scéalta fúm
Mise Alastar Mór

Ón nGréig go dtí an India
Mise Alastar Mór

Chuireas fiche cathair á dtógáil
Mise Alastar Mór

Le mil órga a líonadh mo chónra
Mise Alastar Mór.

2024-04-19

Plumaí agus Torthaí Eile



                 Joseph Decker 


Is maith liom bananaí
agus, ar ndóigh, puimcíní
Is blasta liom úlla
agus táinséiríní
Is breá liom cíobhaithe
agus is aoibhinn liom silíní
Taitníonn péitseoga liom
Agus neachtairíní

Agus plumaí?
Yumaí!




2024-04-18

Don Cíochótae


Honoré Daumier  -  Don Cíochótae sna sléibhte



Cé chugainn é, cé chugainn é
Ag teacht anuas ón sliabh?
Ní fhaca mé éinne
Mar é riamh.

Cad as dó, cad as dó
É féin is a chapall bán?
Cén fáth a bhfuil lansa
Aige ina lámh?

Cé atá laistiar de
Is é ar asal liath?
Cá bhfuil a dtriall -
Corcaigh nó Bleá Cliath?

Cé chugainn é, cé chugainn é
Ag teacht anuas ón sliabh?
Ní fhaca mé éinne
Mar é riamh!

2024-04-17

Camaill ag ól

Edwin Lord Weeks

Éist!
Éist leis na camaill ag ól
Na camaill ag ól as an umar
A dtart á mhúchadh acu.
Coicís a bhíodar ar an mbóthar
(Cén bóthar!) Réaltaí á stiúradh.

2024-04-16

Shiki


piorra á ghearradh
braonta milse ag sileadh
ón scian

   cortando pera
   dulces las gotas caen
   del cuchillo 
                                 
Leagan Spáinnise: Patricia Jiménez

κομμένο αχλάδι
γλυκές σταγόνες στάζουν 
απ' το μαχαίρι

Leagan Gréigise: Sarah Thilykou

2024-04-15

An Sabhdán

                       Sabhdán ag urnaí 
                      Jean-Léon Gérôme  



An Sabhdán, an Sabhdán,
Tá an Sabhdán ag guí chun Dé:
Féach, tá féasóg mhór an tSabhdáin
Níos faide ná mar a bhí inné.

An Sabhdán, an Sabhdán
Tá sé ag tnúth go mór le sos tae:
Féach, tá féasóg mhór an tSabhdáin
Níos faide ná mar a bhí inné.

An Sabhdán, an Sabhdán
Is mó a lámh dheas ná a lámh chlé:
Féach, tá féasóg mhór an tSabhdáin
Níos faide ná mar a bhí inné.

An Sabhdán, an Sabhdán
Níl a fhios ag éinne cé hé:
Féach, tá féasóg mhór an tSabhdáin
Níos faide ná mar a bhí inné.

An Sabhdán, an Sabhdán
Ní itheann sé lacha ná gé:
Féach, tá féasóg mhór an tSabhdáin
Níos faide ná mar a bhí inné.



2024-04-14

Murúch

               Frederick Stuart Church


Bhí an oíche dorcha
Chomh dorcha le dúch
Ar a capaillín mara
Tháinig murúch.
Chonaic sí buachaill
Ag siúl na trá
Agus láithreach bonn
Thit sí i ngrá.
"An dtiocfaidh tú liomsa
Thar sáile i gcéin?"
"Tiocfad," arsa an buachaill,
"Cé thú féin?"
"Gearóidín Ní Ghliomaigh
M'ainm is mo shloinne
Is bímse ag snámh
Ar chíríní toinne."
Léim an buachaill
Ar an gcapaillín go beo:
"Tá tú agam!" arsa Gearóidín,
"Is beidh tú agam go deo!"

2024-04-13

haiku


abandoned house
the dreamcatcher still hangs
in the children's room

Anna Goluba (An Pholainn)



teach tréigthe
an líon taibhreamh fós ar crochadh
i seomra na leanaí

2024-04-12

Haiku/ Francine Porad (1929-2006)


blazing sun
nothing moves except 
the iguana's eyes

grian loiscneach
níl faic ag bogadh
ach súile an ioguána

καυτός ήλιος
κινούνται μόνο
τα μάτια του ιγκουάνα

Sarah Thilykou a rinne an leagan Gréigise

2024-04-11

Siobhán Cheanndána

                         Staszka (1935)
                  Zygmunt Waliszewski 

Bhí cailín ann uair amháin
Is shuigh sí síos ar chathaoir,
An cailín bocht, Siobhán,
Níor bhog sí as, faraor.

Mealladh í le gach rud,
Le plámás, le milseáin,
'Ní bhogfaidh mé! Ní bhogfaidh mé!'
arsa Siobhán.

Tháinig na Gardaí
Is an Bhriogáid Dóiteáin,
Tháinig an sagart,
Ach ní bhogfadh Siobhán.

Gealladh bábóg nua di,
Turas ar eitleán,
Gealladh cáca mór di -
Ach ní bhogfadh Siobhán.

Tháinig litreacha óna cairde
Agus cárta ón Uachtarán,
Ach ní bhogfadh sí - ní bhogfadh sí -
Ní bhogfadh ár Siobhán! 

2024-04-10

Uncail Toby Ar Strae

 Holländischer Radfahrweg (1940-1942)
Max Beckmann


Chuaigh Uncail Toby ag rothaíocht
San Ollainn uair amháin
Ach chuaigh sé ar strae, an fear bocht,
'Cá bhfuilim? Sa Ghearmáin?'

Bhí Toby ag rothaíocht i gciorcail
Go dtí go bhfuair sé léarscáil shoiléir:
'Má chasaim anseo ar dheis 
Agus . . .má chasaim ina dhiaidh sin ar chlé?'

2024-04-09

An Sceimhle Atá i nDán Dúinn


Súile dóite dearga na vaimpíre
Níl i ndán dúinn ach ré nua sceimhle
         Ochón is ochón
         A Shíomóin, a Shíomóin
Níl aon leigheas ort ach gairleog - dáiríre!

2024-04-08

Mangónna Gealbhuí ón bPacastáin

       The Prayer by Leonardo de Mango (sic)

Mangónna Gealbhuí ón bPacastáin/ Bright Yellow Mangoes from Pakistan is a bilingual poem by Gabriel Rosenstock in response to an interview with the late Luis Andrés Bredlow.

Mangónna Gealbhuí ón bPacastáin

An Stát a chruthaigh an lá beannaithe seo
Ní bheadh sé ann in éagmais an Stáit
Tosnaíonn sé ag cur báistí
Stopann an bháisteach
Ar ordú ón Stát
Cumhacht mhistéireach an Stáit
A chruthaíonn tranglam tráchta
Agus a réitíonn an fhadhb
An Stát a leagann bean ar an tsráid
An Stát a thugann go dtí an t-ospidéal í
Tá an uile ní faoi chúram maith an Stáit
An Stát a rialaíonn líon na súnás a cheadaítear do státseirbhísigh
Bí buíoch den Stát
Guigh ar son an Stáit
Murach an Stát
An mbeifeá in ann mangónna úra a cheannach
Le hairgead cruashaothraithe
San ollmhargadh, mangónna gealbhuí
An bealach go léir ón bPacastáin?

Bright Yellow Mangoes from Pakistan

This blessed Day was invented by the State
It could not exist without the State
Rain commences
Rain ceases
By order of the State
Where would we get our News, our Weather
Were it not for the State?
Traffic jams are created
And mercifully resolved
By the mysterious power of the State
A woman is knocked down by the State
And is brought to the hospital by the State
All is in the good hands of the State
The State regulates the amount of orgasms allowed to civil servants
Be grateful to the State
Pray for the State
Were it not for the State
Would you be able to buy fresh mangoes
With hard-earned money
In the supermarket, bright yellow mangoes
All the way from Pakistan?

bricht yalla mangoes frae Pakistan

This seilie Day wis cleckit bi the State
It cudnae exeest wi'oot the State
Weet sterts
Weet lats be
Whan the State threeps
Whaur'd we git oor speirins, oor wedder
Bit fir the State?
Traffick jams'r wrocht
An God bethankit lowst
Bi the eldritch pooer o the State
A wifie's caw'd doon bi the State
Fesht tae hoaspital bi the State
Aw's in the guid hauns o the State
The State guides hou monie organisms ceevil servants maun hae
Be thankrife tae the State
Gie up incaains fir the State
Gin it wisnae fir the State
Wid ye be able tae coff caller mangoes
Wi hard wrocht siller
In the supermerkit, bricht yalla mangoes
Aw the wey frae Pakistan?

                                              
Béarla na hAlban: John McDonald