Haiku le Issa/ Grianghraf: Jason Symes

 

gaotha an fhómhair…

mo scáil ag siúl

an aill anonn

.秋風や谷向ふ行影法師

akikaze ya tani mukau yuku kagebôshi

autumn winds…

my shadow walks

along the cliff

(1817)

An Striapach, an tAinrialaí agus an Príomh-Raibí

Saothar haibun é seo, An Striapach, an tAinrialaí agus an Príomh-Raibí, an chéad saothar haibun sa Ghaeilge. Is é is haibun ann ná prós agus haiku ina orlaí tríd. Murab ionann agus go leor haibun eile, is haibun sruth smaointeachais é seo atá tógtha, cuid mhaith, ar shaothar de chuid ealaíontóirí agus grianghrafadóirí éagsúla.

Seachas sampla nó dhó atá le feiceáil, ní mór cliceáil ar an nasc chun breathnú ar an obair ealaíne. (Ní gá go mbeadh gach píosa ealaíne mar chuid den leabhar a thiocfaidh as seo, is é sin, má tá sé le foilsiú in aon chor!).

D’fhéadfadh haiku teacht i dtús, i lár nó i ndeireadh an phíosa próis. Níl aon riail dhocht ag baint leis sin.

Gné lárnach den ábhar leabhair seo is ea an teagmháil a dhéanann daoine atá ar shlí na fírinne leis an reacaire, an triúr seo ach go háirithe: striapach a rugadh in Llanelli na Breataine Bige; ainrialaí Rúiseach a thuill cáil di féin i Meiriceá agus san Eoraip an dara duine; an tríú pearsa ná duine a bhí tráth mar Phríomh-Raibí againn in Éirinn.

Smaoineamh an Lae

Anandamayi: den Lúcháir mé

Caitanyamayi: den Chomhfhios mé

Satyamai: den Fhírinne mé 

Parame: an Neach is Airde

Caipín an tSúfaígh

Cén mhaith iad

na róbaí olla sin

agus clóca an tSúfaígh?

Caith uait na balcaisí

agus saor tú féin

ó ghníomhartha ciontacha!

Ní dhéanfaidh hata olla

Súfaíoch díot.

Bí umhal ar nós an deirbhísigh

agus ansin caith pé caipín

is mian leat.

Sa’dī

O'Carolan

O'Carolan le Joe Machine (2016)

níor fhág sé slán riamh mar nach féidir slán a rá slán a rá le ceol?         beidh an ceol ionainn go brách         is beo don Chearbhallánach

there was no farewell one can never say good bye farewell to music?         it courses through every vein         Turlough O'Carolan lives

Tá sé 350 bliain ó rugadh an Cearbhallánach - féach anseo.

Túr na gCapall Gorm

Franz Marc, 1913: Túr na gCapall Gorm

do dhreapas an túr a shearc, is ní fhaca mé ach túr ard gorm         is é ag lonrú i gcéin         síos liom ó mo thúr féinig

i climbed the tower beloved, all that I saw was another tower         a distant blue glimmering         i descended from my tower

Issa 1803

 

ina haonar is í ag éamh

éinín gan mháthair…

contráth fómhair

.一つなくは親なし鳥よ秋の暮

hitotsu naku wa oya nashi tori yo aki no kure

alone she cries

a motherless bird…

autumn dusk