Rugadh Ko Un sa bhliain
1933 in Gunsan sa Chóiré. Is cuid de chathair Kunsan anois an
sráidbhaile sin. D’fhulaing sé céasadh sa Chogadh Cóiréach
(1950-53). Seasann an bhliain 1953 don sos comhraic: níl an cogadh
sin thart go hoifigiúil.
I lár an chogaidh (1952) deineadh manach Zen-Bhúdaíoch de agus chaith sé
blianta fada ina fhánaí, ag brath ar an déirc. Foilsíodh dánta
leis sa bhliain 1958 agus d’fhill sé ar an saol sa bhliain 1962.
Throid sé ar son na saoirse, in aghaidh dheachtóirí an Deiscirt. Cuireadh faoi ghlas go minic é. Cuireadh tréas ina leith agus gearradh 20 bliain air sa bhliain 1980. Léigh
an dán Ga Gréine anseo chun léargas a fháil ar a shaol mar chime.Ag
deireadh an chogaidh chaith sé seal ina reiligire, corpáin á
n-iompar ar a dhroim aige. Dearbhú na beatha an toradh a bhí ar a
theagmháil leis an mbás. Breis is 150 leabhar uaidh, filíocht,
aistí, aistriúcháin, drámaí, ficsean. Ainmníodh go minic don
Duais Nobel é. Tá lucht leanúna mór aige agus níl de naimhde
liteartha aige ach naimhde na spontáineachta; gheofá criticeoirí
den saghas sin i ngach tír arb é an ‘srianadh’ seachas an
‘scaoileadh’ an bonn do-athraithe atá lena n-aeistéitic,
ainneoin fianaise go leor a bheith ann a chuirfeadh ar mhalairt aigne
iad. Mórshaothar leanúnach Ko Un is ea Deich Míle Beatha, dánta a chuireann síos
ar gach duine (beo nó marbh) a thug cuairt air agus é i gcillín
dorcha.
| An Ghealach um Nóin Míle ocht gcéad bliain d’aois é Búda Aghaidh na Gréine. Aon oíche amháin Búda Aghaidh na Gealaí. Deirtear nach dís iad an dá Aghaidh ach aonad. Más fíor sin, a ghealach, éirigh tar éis luí na gréine. Féach ar an ngealach thuas ansin i lár an lae. Aineolas amach is amach! | |
| Cuil Lae Trí chéad milliúnú cuid de shoicind. Más é sin saol an phairteagail féach cé chomh síoraí is atá lá amháin. Deir tú go bhfuil an lá róghearr? Nach santach atá tú. |
SCAIRT FEITHIDE
ROGHA DÁNTA
KO UN
Gabriel Rosenstock a chuir i nGaeilge
An Sagart
© An Sagart 2012 Na leaganacha Gaeilge
© Ko Un, 2012
© Na leaganacha Gaeilge, Gabriel Rosenstock, 2012
