2016-08-04

Sanchayanam

le K. Satchidanandan


(Deasghnáth pioctha na gcnámh is brí leis an teideal. Tógann sé trí lá orthu go minic corp a chréamadh san India agus ar an tríú lá tógtar na cnámha amach as an mbreocharn le caitheamh san fharraige nó in abhainn bheannaithe).

Piocaim cnámha mo mháthar amach as an luaithreach
agus teas na colainne fós iontu
an cholainn a theannas lem' chroí is mé fá shuan im leanbh:
an uair seo deinim deimhin de nach ngortóidh mé í.

Tráth den saol, d'iompair na cnámha seo mise iontu.
Ghabh arraing tríothu chun aoi eile
a thabhairt gan chuireadh gan iarraidh
isteach sa saol solasmhar seo a bhí lán d'ocras.

Anseo, an duine nach réitíonn fós lena ghnáthóg ghlas
fiú i ndiaidh na gcianta, cuimhní bána
dá bhreith dhubh á bailiú aige.

Cnámh amháin ón gcloigeann:
gean pianmhar na baintrí seo a chuir
bláthanna deilgneacha ina blaosc istigh.

Cnámh amháin ón ngualainn:
ídíodh na slinneáin
agus an teaghlach á thógaint aici léi féin.

Cnámh amháin ón gcromán:
lúbadh cnámh a droma agus connadh á chnuasach aici
chun tine a lasadh sa chistin gach lá.

Ar chnámh seo an bhrollaigh a luigh meáchan
an domhain go léir is é ina coinne.
Bhí príosún ag preabadh istigh ann ag taibhreamh
faoi sciatháin órga ónar sceith bainne milis
dá leanaí óga, agus i gcreat seo na n-easnacha
bhí an t-ocras mífhoighneach ag siúl síos suas
ag liú os ard, a mhoing ina colgsheasamh.

Cnámh amháin as na troithe:
i ngach cnámh de na cosa seo bhí achair
nach bhféadfadh sí a chur di go deo.

Fuaraímse na cnámha seo anois iad glan-nite
ag tine ag bainne is ag grá.
A mhuir, a mháthair an uile ní,
glac léi i do chliabhán, can suantraí di
mar a chan don chéad bheatha ar domhan.
As na cnámha seo cruthaigh Éabha nua
le ceann neamhchromtha agus siúl gan scáth.
Líontar talamh is muir lena bainne cíche
agus lig do chine nua teacht ar an bhfód,
fear nua, bean nua,
a thuillfidh go maith gean ó Mháthair an Domhain