An bhfuil sé indéanta tabhairt faoin scríbhneoireacht, faoin bpéintéireacht, faoin gcumadóireacht, faoin rince, faoin haiku - faoi ealaín ar bith - de réir phrionsabail ChuangTzú? Tá ar ndóigh ach sular éirigh leis an línitheoir a luaitear anseo, Ch'ui, sular éirigh leis na ciorcail fhoirfe sin a tharraingt go saorlámhach, bhí cúpla míle ciorcal déanta aige. Líofacht atá uainn go léir, is cuma cad atá ar siúl againn, ag cumadh haiku, abair, nó líofacht sa chaint, sa mhachnamh, sa siúl.
Féach anseo Chuang Tzú (nó Zhuangzi) agus é ag taibhreamh faoi fhéileacán nó an é go bhfuil an féileacán ag taibhreamh faoi Chuang Tzú?
Féach anseo Chuang Tzú (nó Zhuangzi) agus é ag taibhreamh faoi fhéileacán nó an é go bhfuil an féileacán ag taibhreamh faoi Chuang Tzú?
Nuair a oireann an bhróg
Is foirfe a bhí na ciorcail
a tharraing an línitheoir Ch’ui
go saorlámhach ná le compás.
Thug a mhéara foirmeacha spontáineacha
leo as an bhfolús. Idir an dá linn
bhí a aigne saor agus ní raibh sé buartha
faoina raibh ar siúl aige.
Ní raibh dúthracht dá laghad ag teastáil
bhí a aigne go hiomlán neamhchasta
agus gan aon bhac uirthi.
Mar sin, nuair a oireann an bhróg
déantar dearmad ar an troigh,
nuair a oireann an crios
déantar dearmad ar an mbolg,
nuair atá an croí i gceart
déantar dearmad ar “ar son” is “in aghaidh”.
Gan treallús, gan iallach
gan riachtanas, gan tarraingt:
beidh smacht ansin agat
ar chúrsaí
saorfhear a bheidh ionat.
Éasca mar is cóir. Tosaigh i gceart
is bí éasca.
lean ort go héasca is beidh tú i gceart.
An tslí cheart le bheith éasca
ná an tslí cheart a dhearmad
is dearmad a dhéanamh ar éascaíocht na slí
When the Shoe Fits
Ch'ui the draftsman
Could draw more perfect circles freehand
Than with a compass.
His fingers brought forth
Spontaneous forms from nowhere. His mind
Was meanwhile free and without concern
With what he was doing.
No application was needed
His mind was perfectly simple
And knew no obstacle.
So, when the shoe fits
The foot is forgotten,
When the belt fits
The belly is forgotten,
When the heart is right
"For" and "against" are forgotten.
No drives no compulsions,
No needs, no attractions:
Then your affairs
Are under control.
You are a free man.
Easy is right. Begin right
And you are easy.
Continue easy and you are right.
The right way to go easy
Is to forget the right way
And forget that the going is easy.
~ Chuang Tzu ~
(In the Dark Before Dawn, trans. Thomas Merton)
