Cá bhfuil an Searcach?

Tá sé amuigh! The Oxford Handbook of Modern Irish Poetry. £90. 25 (Sterling) a chosnóidh sé ort. Agus níl Cathal Ó Searcaigh ann. Is féidir scrolláil síos sa nasc atá leis seo agus feicfidh tú nach bhfuil aon rian de ann! Pé rud a tharla dhó. Fuadach ab ea? Bhuel, nár fuadaíodh a mháthair fadó? Is leagan giorraithe an méid seo a leanas den aiste a scríobh Gabriel faoin bhfuadach sin:

---

Níl a fhios agam cén Ghaeilge atá ar ‘alien abduction’. Fuadach eachtardhomhandach, ab ea? N’fheadar an dtarlaíonn a leithéid in aon chor nó an samhlaíocht ar fad é? Go maithe Dia dhom é ach nár bhreá leat dá bhfuadódh na heachtardhomhandaigh cuid de dhomhandaigh Dháil Éireann agus an tSeanaid. B’fhéidir go bhfoghlaimeodh an dream seo againne cleas nó dhó ó na spásairí chun sinn a tharraingt as an abar ina bhfuilimid. Déarfadh síciatraithe gur dócha gur scitsifréine nó hipearmáine nó galar intinne éigin a bhí ar mháthair Chathail Uí Shearcaigh, bean a chaith a lán ama i measc na sióg, más fíor di féin. Rith sé liomsa gur fuadach eachtardhomhandach a tharla di. An cuntas a fhaighimid ar mháthair an fhile an chuid is corraithí dá chuimhní cinn, Light on Distant Hills, a d’fhoilsigh Simon & Schuster sa bhliain 2009. Is trua nach i nGaeilge a scríobhadh é. Níl an Béarla rómhaith ag déileáil leis an saol eile.

      

Deir an t-údar, ‘My mother was an inveterate traveller in the otherworld; a regular visitor to unearthly parts.’ Tá go leor sa mhéid sin. Nílimid lánchinnte an taistealaí in aghaidh a tola ab ea í nó nach ea. An léir dúinn ón abairt thuas cad é an saol eile seo go díreach agus conas dul isteach is amach ann? Cuairteoir rialta ab ea í. Cuairteoir. Faoi mar ba rud nádúrtha é. Bothántaíocht. Airneán.

   

    Agus cad is brí le ‘unearthly’? Neamhshaolta? Eachtardhomhandach? Dhein an Searcach an-iarracht go deo chun tuiscint a fháil ar ghalar a mháthar. Ach cá bhfios nach galar ach bua é a bheith in ann cuairt a thabhairt ar chríochaibh neamhshaolta. Agus ar aon chuma, nach bhfuil litríocht agus béaloideas na tíre seo ag cur thar maoil le tagairtí don saol eile? Tá ar ndóigh.

    Bhí ainmneacha ag máthair an tSearcaigh ar an slua sí. Ní haon dream amháin iad na daoine maithe ( más 'maith' atá siad). Tá scata acu ann, mar a bheadh treibheanna ann. Slua díobh b’as Caor an Airgid iad. Rud nach bhfuil soiléir in aon chor ón leabhar ná an méid seo: an raibh an t-ainm sin, agus ainmneacha eile nach iad, i mbéal na ndaoine nó an i mbéal mháthair Chathail amháin a bhí siad? Más i mbéal a mháthar amháin a bhíodar, cá bhfuair sise iad mar ainmneacha? Ar chum sí an t-ainm Caor an Airgid? Gar do Shliabh Sneachta atá Caor an Airgid ach níl sé ar aon mhapa. Ar mhapa aigne mháthair an fhile a bhí sé agus is soiléir a bhí sé ann.

     Tá leabhar filíochta ag an Athair Micheál de Liostún dar teideal Screadfaidh na Clocha Amach. Thuig máthair Chathail caint na gcloch. Dúirt sí leis uair amháin go raibh cloch tar éis a rá léi go raibh gála chucu ó Ghleann Tornáin. Agus b’fhíor don chloch. Ba ghearr go raibh sé ina ghála. Cuimhnigh ar éifeacht na tairngreachta sin ar gharsún óg.

      Bhí sáreolas ag máthair Chathail ar an Eall, abhainn, ar Agall, áit chnocánach, Donn an Domhain, áit sceirdiúil neamhthorthúil, Pulc, cathair an óir, Ball na mBuacán, cathair thoirmiscthe. Istoíche a raghfá go dtí na háiteanna sin. Ní fhéadfá dul ann faoi sholas an lae. Na háiteanna sin go léir, tíreolas agus logainmneacha na n-áiteanna dofheicthe sin, tá draíocht mhillteanach ag baint leo: Tulc, Ruacan, Fán, Daol, Ston, Idir Eatarthu (an ceann is deise liom), Dearg na gCorr agus Scan.

            Bhíodh an slua sí ag glaoch uirthi. Dúirt sí lena maicín óg uair amháin go raibh baibín as Co. na Gaillimhe fuadaithe ag lucht Chaor an Airgid agus go rabhadar ag glaoch uirthi mar go raibh banaltra chíche uathu. Nuair a cheistíodh Cathal í faoi na háiteanna sin is é a deireadh sí ná gur ar imeall neamhní a bhíodar.

            Bhí cónaí ar neacha fadghéagacha i nDearg na gCorr, tuairim is seacht n-oíche siar uathu. Ní i slata ná i mílte a deineadh an t-aistear a thomhas ach ina oícheanta. Bhíodh saghas ióga ar siúl ag na neacha sin chun an domhan glioscarnach ina mhaireadar a chaomhnú agus a íonghlanadh. Ba nós leo seasamh ar chos amháin ar feadh trí lá in abhainn gheal, leathshúil leo druidte agus iad ag cantaireacht. Bhí púdar draíochta acu a dheineadar as beacáin agus caora dearga, púdar a d’iompraítí i bpúitse ar a dtugtar bolg an tsolais agus bhí gá acu le duine daonna chun an bunábhar a bhailiú. Agnes, máthair Chathail, an duine sin. Bhí uirthi na muisiriúin agus na caora a mheilt ansin le tuairgnín airgid. Mheascadh saoi ansin ina phúdar é thuas in Inis Ór na gCorr, oileán spéire. Is bhí na neacha sin ar a sáimhín suilt agus caor na mbeacán, mar a thug Agnes ar an gcógas, á ghlacadh acu gach lá. 

    Dhein na neacha osnádúrtha sin Agnes a ghlanadh sula ligfí isteach i ríocht an tsolais í. Bhíodh sí cuachta faoi scragall geal de shaghas éigin agus chuirtí isteach i ngléas gaile ansin í lena sciomradh agus nuair a thagadh sí amach bhíodh sí chomh geal le scilling nua. Ní go dtí sin a a ligtí di dul ag piocadh na gcaor is na mbeacán.

    Agus conas a bhain sí na háiteanna sin amach? Fuair sí síob, a dúirt sí, ó dhath. An dath gorm. Is fearr ná ficsean a bheadh bunaithe ar fhuadach eachtardhomhandach an cuntas éachtach a thugann Cathal dúinn ar aistir dhiamhra a mháthar. Ach an ficsean é? Nó an bhfuil fírinne ann, fírinne atá ceilte ar dhaoine normálta? Léigh an leabhar. Nílimse chun a thuilleadh a rá.

---

Agus sin deireadh le m'aistese ach ní hé críoch an scéil seo é. An cheist arís - ar eagla gur chuamar amú beagán: conas nach bhfuil Cathal san Oxford Handbook of Modern Irish Poetry? Ar fuadaíodh é? An bhfuil sé scuabtha chun siúil ag neacha mínádúrtha a bhfuil a gceanncheathrú acu in Áth na nDamh? Níl aon mhíniú eile ar an scéal.

Fotá Haiga: Scamaill ós cionn cráitéir Ubehebe, Gleann an Bháis, California

Íomhá Ron Rosenstock

cráitéar néal meallta ag a chéile

crater cloud drawn to one another

Amanathar

Lá samhailteach in oifig nuachtáin Ghaeilge téama an dráma Amanathar, príomhshaothar an chnuasaigh seo. Sa chnuasach seo chomh maith tá drámaí ón nGearmáinis le Richard Eichelback agus le Heinrich Böll agus drámaí suimiúla eile.

Rinne Gabriel leagan raidió den dráma Amanathar, faoin teideal Sruth Ama. Craoladh ar Raidió na Life agus tá sé ar fáil mar phodchraoladh anseo.

Amanathar
Gabriel Rosenstock
ISBN 1 900693 65 8

Rilke: Panhala: I bhfáinní atá ag leathnú amach a mhairim

I bhfáinní atá ag leathnú amach a mhairim ag leathnú ar fud na cruinne. D'fhéadfadh nach gcríochnóinnse an ciorcal áirithe seo ach tugaimse mé féin dó. Timpeall ar Dhia i bhfáinne mé, an túr príomhordúil, is mar sin a bhíos riamh anall agus n'fheadarsa fós: an fabhcún mé, anfa nó móramhrán	Ich lebe mein Leben in wachsenden Ringen, die sich über die Dinge ziehn. Ich werde den letzten vielleicht nicht vollbringen, aber versuchen will ich ihn. Ich kreise um Gott, um den uralten Turm, und ich kreise jahrtausendelang; und ich weiß noch nicht: bin ich ein Falke, ein Sturm oder ein großer Gesang.
I live my life in widening circles that reach out across the world. I may not complete this last one but I give myself to it. I circle around God, around the primordial tower. I've been circling for thousands of years and I still don't know: am I a falcon, a storm, or a great song?
Leagan Gaeilge: Gabriel Rosenstock Bunleagan: Rainer Maria Rilke, 20.9.1899, Berlin-Schmargendorf Rilke’s Book of Hours:Love Poems to God, translated by Anita Barrows and Joanna Macy

Panhala: Seoladh le Cór Gaoithe

SEOLADH LE CÓIR GHAOITHE Lá agus an ghaoth mar ba mhian leat í bheith ní gá don seol ach borradh is líontar an domhan le háilleacht. Lá mar sin is ea an lá inniu. Tá mo shúile ar nós na gréine agus an gheallúint seo uaithi: geallúint na beatha a chomhlíontar i gcónaí gach aon mhaidin. Bronnann an croí beo is an sféar lonrach úd an méid seo orainn: muirníonn siad araon an domhan go tláith. Leoithne í seo a ionsaíonn an t-anam. An grá seo is eol dom féin im chroí istigh: buaileann sé druma. Géaga ag luascadh im thimpeall: cé a d'fhanfadh ann féin os comhair m'áilleachta? Nach éachtach í an tsíocháin! ach is mó an spraoi a bhaineann le damhsa na heacstaise is gan aon scáthán ann: fonn comhluadair ar ár mbeola. Lá agus an ghaoth mar ba mhian leat í bheith ní gá don seol ach borradh is cuirtear tús leis an ngrá. Lá mar sin is ea an lá inniu

ON A DAY WHEN THE WIND IS PERFECT On a day when the wind is perfect, the sail just needs to open and the world is full of beauty. Today is such a day. My eyes are like the sun that makes promises; the promise of life that it always keeps each morning. The living heart gives to us as does that luminous sphere, both caress the earth with great tenderness. This is a breeze that can enter the soul. This love I know plays a drum. Arms move around me; who can contain their self before my beauty? Peace is wonderful, but ecstatic dance is more fun, and less narcissistic; gregarious He makes our lips. On a day when the wind is perfect, the sail just needs to open and the love starts. Today is such a day.

~ Rumi ~ (Leagan Béarla: Love Poems From God: Twelve Sacred Voices from the East and West by Daniel Ladinsky)

Krishnamurphy

Tá trí leabhar filíochta scríofa ag Gabriel ina bhfuil Krishnamurphy mar chuid den teideal, Eachtraí Krishnamurphy, Krishnamurphy Ambaist! agus Tuairiscíonn Krishnamurphy ó Bhagdad. Coiscéim a d'fhoilsigh. Tá leabhar Béarla, leis, aige dar teideal The Pleasantries of Krishnamurphy a foilsíodh thall i sean-Sasana. Persona dá chuid is ea Krishnamurphy a ligeann dó rudaí a rá nach ndéarfadh sé féin, a deir sé, sa ghnáthshlí. Imeartas focail ar Krishnamurti is ea an t-ainm Krishnamurphy, ar ndóigh. Bhí beirt mhaistrí den ainm sin ann, Jiddu Krishnamurti agus UG Krishnamurti. D'fhógair UG Krishnamurti nach raibh aon chóipcheart ar aon rud a scríobh sé. "B'ait an mac é, " arsa Gabriel. "D'fhoghlaimíos a lán uaidh. Deir daoine go raibh sé glan as a mheabhair ach mhaígh sé féin nach raibh aon mheabhair aige."

Deep Shadows, Zabriskie Point, Death Valley, CA, USA

Íomhá Ron Rosenstock

Gleann an Bháis - ag cur thar maoil le seachmaill!

Death Valley - teeming with illusions!

Hemant Divate: Foláireamh Víris

 File avant-garde a rugadh sa bhliain 1967 é Hemant Divate. Cáil air mar eagarthóir, mar fhoilsitheoir agus mar aistritheoir. Aistríodh a chuid dánta go Fraincis, Spáinnis, Urdúis, Gúisearáitis, Beangáilis, Hiondúis, Tamailis, Teileagúis, Cannadais, Mailéalaimis agus Gearmáinis. Tá sé ag cur faoi in Mumbai. In agallamh leis sa Mumbai Mirror, thug Hemant le fios go raibh an domhandú  trí mheán an Bhéarla ag cur isteach ar fhilíocht na Maraitise agus go bhfuil an téama sin go tréan ag tríocha éigin dá chomhfhilí Maraitise. 

Deir sé go bhfuil ‘clónáil’ ar siúl, fiú i measc na bhfilí, agus an indibhidiúlacht i mbaol dá dheasca sin. An bhfuil ‘clónáil’ i ndán don fhilíocht Ghaeilge chomh maith? An bhfuil rian na clónála uirthi cheana féin? A léitheoir dhil, tá ceisteanna á n-ardú anseo agam. Níl a fhios agam an bhfuil na freagraí ag éinne. Is tábhachtaí ceisteanna ná freagraí, ar shlí.

Ceist eile mar sin. An bhfuil éifeacht ar bith ar an bhfilíocht a aistrítear – ó Mharaitis go Béarla agus ó Bhéarla go Gaeilge sa chás seo – ar na teangacha sin faoi seach? An cuid d’fhilíocht an Bhéarla nó fiú den fhilíocht Angla-Indiach anois é Divate de thairbhe na leaganacha Béarla de na bundánta Maraitise a dhein an file nótáilte Dilip Chitre? An cuid d’fhilíocht na Gaeilge anois é chomh maith? Tá daoine ann a ligfeadh isteach é, mé féin ina measc, agus daoine eile a déarfadh, ‘Fan amach uainn, níl tú uainn, ní bhaineann tú linn, níl na dintiúir agat agus ní bheidh go brách!’

Cad a bhí ar aigne ag Goethe nuair a thagair sé do Weltliteratur? Litríocht dhomhanda, litríocht an domhain, an litríocht sin a tharchéimníonn ach nach séanann a fréamhacha dúchais, d’fhéadfá a rá. Thagair Hemant don ‘chlónáil’, focal níos scanrúla ná ‘caighdeánú’, an focal a d’úsáid Auerbach in aiste leis ar Weltliteratur (The Centennial Review, Vol. XIII, No. 1, Winter 1969). Ach is é an rud céanna é sa deireadh, clónáil, caighdeánú. Cén chosaint atá ina n-aghaidh? Faobhar a chur ar do theanga? Sea, ach sa troid in aghaidh na clónála is í dínit an duine féin atá á cosaint againn agus is í an dínit chéanna atá fite fuaite lenár ndúchas an tsaighead is géire sa bholgán saighead againn chomh maith.

Réamhrá as an leabhar a fhoilseofar i 2013.

---

Agus Scaoilfear Saor Ar Bhlúire Páipéir Mé

Cé atá ag scríobh dáin
Agus poill ann
Nach féidir a líonadh
Fiú má phacáiltear le focail iad
(Poill –
An ciúnas san inchinn, fiú, tá siad ann)


Tá an teilifís ar siúl
Is an páiste ag damhsa os a comhair
Tóin thar ceann, ceann thar tóin
Na cainéil á n-athrú aige
Táim an-mhíshásta leis
An ceart dom léasadh a thabhairt dó, nó –?
D’fhágfadh léasadh fiú
Poll sa chiúnas
Is bheadh poll sa chiúnas leis
Mura dtabharfainn léasadh dó.


Tá mé ar buile
Bhain seangán plaic asam
Tá sé basctha agam
Brúite basctha
Táim ar buile.
An scríobhfaidh mé an dán seo?
Nó an ndéanfaidh mé roinnt sceitsí don ghasúr
A ainm, slacán cruicéid, liathróid, scuab fiacla, Colgate, teilifíseán
Táim ar buile
Tá an teilifis ar siúl
Caithfidh mé smidiríní a dhéanamh den scáileán
Tá an páiste ag béicíl
Táimse ag tafann air
Tá a mhéar á sá i bpoll aige
Níl orm ach veist
Táim ag iarraidh na poill a dhúnadh
Leis an dán, leis na focail seo
Ag púscadh aníos ionam

Tá an teilifís á lasadh is á múchadh ag Dhullu leis an gcianrialtán
Tá sé á rá liomsa na cainéil a athrú ceann i ndiaidh a chéile
Go dtí go dtiocfaidh sé ar an gcainéal is rogha leis
Is gearr go mbeidh fuath aige
Don chainéal sin
Tá dán á scríobh agam
Breacaim síos focal, is focal eile
Tá ceanndánacht an bhuachalla do mo lasadh is do mo mhúchadhsa
Táim ciaptha cráite
Cathain a thiocfaidh an dán amach?
Táim ag baint díoscáin as mo chuid fiacla go corrabhuaiseach
Neomat ar bith anois
Tiocfar ar an bpoll a bhfuilim sa tóir air
Tiocfad asam féin im ghuairneán gaoithe
Agus scaoilfear saor ar bhlúire páipéir mé.

ClubLeabhar.com - Agallamh le Gabriel Rosenstock - Ólann mo Mhiúil as an nGainséis

B'é  Ólann mo Mhiúil as an nGainséis leabhar Mí Meithimh 2012 ag ClubLeabhar.com



Gabriel Rosenstock
Ólann mo Mhiúil as an nGainséis
ISBN 1 902420 78 0
Foilsitheoir: Cló Iar-Chonnachta

Sráideanna na cathrach seo againne

Bhíos i gCaisleán Smolenice, Smolenický zámok, sa tSlóvaic i mbliana (5-12 Iúil) agus scata filí im theannta. Ag aistriú a chéile a bhíomar agus is é LAF (Literature Across Frontiers) a d’eagraigh an Cheardlann. Seo ceann de na dánta a d'aistrigh mé: beidh breis ar fáil anseo diaidh ar ndiaidh.


Sráideanna na cathrach seo againne

Dronnach ar nós na gcamall,
guagach ar nós na mban,
                 in aimhréidh mar ghruaig sa ghaoth,
                    ársa mar chreidimh an domhain,
                seansiúlta mar pháláis
                    agus a gcuid clós á ní
                    i lár mhí Iúil
                ag scata Sathrasáid is iad crón glórach
                    gona sála heine-dhearga;
                sráideanna a n-éiríonn leo
                    ceithre ráithe na bliana a léiriú
                ar nós féilire leathanach scaoilte.
                Anseo, ar feadh an chosáin,
                tá Feabhra ag scuabadh léi ó thuaidh –
                cosúil le gluaisteán buile allúrach,
ach díreach timpeall an chúinne
tá crann cainchí faoi bhláth;
athraíonn sráideanna go tobann ag crosbhóithre
ón Eoraip go dtí an Áise, ón Áise go dtí an Eoraip.
    (Seo anois asal a d’éalaigh
    ó charbhánlann ársa, uisce aige á ól
    as lochán ón tríú mílaois).

I ndiaidh polaiteoirí a ainmníodh
an chéad leath de na sráideanna seo,
i ndiaidh filí an dara leath –
ní thig le sráideanna ná le páistí
    a n-ainmneacha féin a roghnú.

                Agus táimid ag siúl ar a bhfuaid
                    faoi mar ba mhúsaem amuigh faoin aer é
                agus comharthaí leathcheilte
le feiceáil anseo is ansiúd:
Bhí Cónaí Orm Anseo, Mo Chéad Phóg

                Is de dhuirleoga ar leith iad na sráideanna seo againne
                    is dár gcroíthe iad.

Alta Talib-Zada (ainm cleite Alina Talybova) – An Asarbaiseáin

Éist leis an bhFile!

Tá taifid de Ghabriel ag léamh a shaothar féin, Rogha Rosenstock, ar fáil saor in aisce ó Chló Iar Chonnacht. Féach anseo:

". . scothshaothar cruthaitheach a chuimsíonn breis agus scór bliain.
                                                                                                    - Anois

Rogha Rosenstock is a sprawling collection of intimate and tortuous vignettes carefully selected by the poet himself . . . he strives to put eyes and tongue into every dumb and inanimate object . . .
                                                                                         - The Irish Times

Tá soiléireacht súiloscailte an ‘See-r’ le feiceáil ar an saothar seo ar fad; é ina dhúiseacht, i dtiúin leis na diamhrachtaí; ina airdeallaí.

These poems display the vision of the ‘see-r’, in tune with the mysteries of the world."

Léirmheas le Alan Graham ar "Teacht agus Imeacht"

Léirmheas le Alan Graham ar léiriú de chuid Mouth on Fire de dhráma Beckett Come and Go. Is é Gabriel a rinne an t-aistriúchán.

The choice of Come and Go for a Gaelic treatment is an astute and highly successful one (despite its claim, Mouth on Fire’s is not in fact the first production of an Irish version of the play – Beckett gave permission for an Irish Come and Go, translated by Declan Kiberd, which was staged for an inter-varsity drama competition in 1970). The translation here is provided by the distinguished Irish language poet Gabriel Rosenstock who was motivated by the very strong connections he discerns between Beckett’s writing and the Gaelic literary tradition: ‘there’s a sparseness in his writing that reminds me of the beginnings of Irish literature … a texture, terseness and tonality’. Indeed, Rosenstock emphasises the linguistic paucity of Come and Go in his version by eschewing the variety in the women’s responses to the whispered revelations (‘God grant not’, ‘God forbid’, ‘Please God not’); here each woman reacts with ‘Nár lige Dia’ (close to ‘God forbid’).

Foilsíodh an léirmheas in The Beckett Circle, Autumn 2012. Is féidir é a léamh ar líne anseo.

Dánta Cúig Líne le Mariko Sumikura

As Kyoto na Seapáine do Mariko Sumikura. Ball den Japan Poets Club, an Kansai Poets' Association agus Stiúrthóir Japan Universal Poets Association. Príomh-Eagarthóir Poetic Bridge: AMA-HASHI (天橋).  

Foilseacháin: 

Kokoro Kaoru Hito (Bean an Chroí Chumhra), 

Yume Tsumugu Hito (Bean ag Sníomh Taibhreamh),
Hikari Oru Hito (Bean ag Fí Solais,) 

Ai Matou Hito ( Bean a Chaitheann an Grá) 

agus an leabhar as a dtagann na dánta cúig líne seo,
Tsuchi Daku Masurao (Fear a Mhuirníonn an Domhan).

Focal neamhchoitianta is ea masurao. Focal atá caite amach, nach mór. Duine fearúil is brí leis. Mascalach. Is focal é a chuala óna béal féin go minic nuair a bhuaileas léi in Kyoto, cathair a raibh an-tionchar ag a muintir uirthi ón meánaois ar aghaidh. Ní haon mhascalach mná ise, áfach, ach duine fíneáilte idir chorp chleite is sciathán. Saothar léi aistrithe go Béarla, Rómáinis, Eabhrais, Spáinnis, Fraincis agus Gaeilge. Ghlac sí páirt i bhféilte filíochta ar nós Struga na Macadóine. Aistí foilsithe aici ar an bhfealsamh Maria Zambrano. Leabhar filíochta Béarla liom Uttering Her Name (Salmon Poetry, 2009) aistrithe go Seapáinis aici

---

Duilleoga Tite An bhféadfadh sé a bheith ceart Go satlófaí Ar dhuilleoga glioscarnacha Mar iad Is go ndéanfaí dusta díobh?	Drúcht na hOíche Nach séimh é, An drúcht a thugann an ceobhrán leis Feictear sa ghealach chruinn é Agus neadaíonn sé i measc na nduilleog, Go dtí go sileann ar pheitil an róis.
Tinte Fá Shuan Bíonn an luaithreach Cneasta leis an tine. An tAm Tá súil agam Cneasta leis an ngrá.	Cárta Poist Imíonn cárta poist Chuig ceann scríbe ar bith Bíodh is go n-iompraíonn sé Grá a bhfuil meáchan mór Ann.
Dorn Is geall le dorn í An fhéachaint sin Id shúil Buaileann tú go tréan Ar an doras Atá in íochtar mo chroí.	Guth Bíodh is nach gcuirtear Adaimh an aeir Ag imeacht soir siar, An gcloiseann tú mé Ag labhairt leat?
Amárach An bhfuil ré nua I ndán dúinn go luath Nó an laethanta leamha a bheidh ag teacht I ndiaidh a chéile? Cad a thabharfaidh an lá amárach leis?	Litir Ghrá “Aithne na teileapaite ar a chéile” Frásaí á scríobh Go híogair Fiú na focail atá mílitrithe agat Is aoibhinn lem chroí iad.
Saol Saol lonrach na héigse! Is mian leo teacht ar an saol A deir na dánta. Is mian leo a bheith beo A deir na dánta.	Loiteog Bhán Bláth sa láib! Is tú bláth Na loiteoige báine Ag éirí aníos Im chroí go tréan!
Cuisle Cóngarach i gcéin! I bhfad ón áit seo Ar an taobh eile den domhan. I bhfad uait, Do chuisle i mo chlos.	Buairt Is mé ag éisteacht le monabhar na nduilleog Táim buartha fút Is tú san imigéin. Nuair a thiteann an fhearthainn Nuair a shéideann an ghaoth.

Fóta Haiga: Bóthar an tSolais

Íomhá Ron Rosenstock.

Conamara - seo linn! tógaimis Bóthar an tSolais

Connemara - let's go! let's take the Road of Light

Fóta Haiga: Scéalta Ársa, Aill Atlatl, Gleann na Tine, Nevada

Íomhá Ron Rosenstock

taibhreamh na gcaorach móradharcach - tada

the dream of bighorn sheep - nothing

An Góstfhear

Ba sa bhliain 2004 a tháinig An Góstfhear ar an saol, leabhar trítheangach, Sínis, Gaeilge agus Béarla. Paddy Bushe a bhí i mbun an Bhéarla agus dheineas-sa an leagan Gaeilge den fhilíocht chomhaimseartha seo, dánta scanrúla ar go leor slite, dánta le léamh i gcaitheamh mhí na Samhna, gan amhras!
 Níl ach dornán aistritheoirí liteartha sa tír seo agus duine acu is ea Paddy Bushe. Eisean a d'aistrigh leabhar liom féin Rogha Dánta (CIC) go Béarla. Tá an-mheas agam ar an aistriúchán a dhein sé ar an dán clasaiceach Caoineadh Airt Uí Laoghaire. Táimid  go léir ag tnúth lena leagan Gaeilge de dhánta a chum Somhairle Mac Gill-Eathain i nGaeilge na hAlban.


Sliocht as An Góstfhear:

我缺乏母性是因为具有太多的母姓 她在哭？ 发狂的女人 我真想奔去对她说 别耸起敏感的触须 体味 夜 黑甜的悲凉 你的痛苦来自你 过分认真 看待 过分潦草 看待 世界 自己 哦，风猛撼着窗 明天在对今天诉说我们听不懂的结局 整整一个世纪 要被今夜围困 头脑清醒，脚步迷惘 这不是我一个人的苦闷 这，不是我一个人的苦闷 唉，这样活着 远不如我们 猫类快活 我忍不住 喵呜一声 她旋即转身 目光缓缓刺痛我的背脊 留下女人缝纫的痕迹 夜的黑须 飘啊飘 我在蓬松的白云上面无忧奔跑 晚上好！世界 晚上好

Ní raibh dúchas na máthar ionam le stáir. Tá sí ag caoineadh? Gealt mná. Ba chóir dom rith chuici is a rá Nach cóir di bréantas colainne an oíche Dhubh is an t-éadóchas milis A bholú trína féasóga íogaire. Uait féin a thagann an phian: Ródhícheallach ag féachaint Ar an domhan Ort féin Ró-scaoilte ag féachaint air. Baineann an ghaoth cleatar as na fuinneoga. Míníonn an lá amárach rud nach dtuigtear fós don lá inniu. Chuir an oíche anocht Na nithe go léir nach dtuigtear go dtí seo i loc. Tá an aigne ar leathadh. Cé na coiscéimeanna sin? Ní hé mo ghalar dubhachsa amháin é. Ní hé mo ghalar dubhachsa amháin é. Ó bhó go deo! Ní fearr é seo Ná saol na gcat beathaithe Sa deireadh. Meabhlach uaim Do m’ainneoin féin. Casann sí timpeall de phreib Agus tollann a súile mo chnámh droma Agus a rian sin síos suas orm. Siogairlíní dubha na hoíche ag dul i líonmhaire. Rithim le rith mire trí chlúmh na scamall, gan aird. Tráthnóna maith Mo ghuí chun an domhain mhóir!

An Góstfhear 
The Ghost man
Zhang Ye a scríobh
Yu Jiánzhóng agus Paddy Bushe a rinne an leagan Béarla
Gabriel Rosenstock a rinne an leagan Gaeilge
Coiscéim 2004

Leonard Cohen: Aintiún

Do sholáthar Gabriel aistriúcháin ar shaothar Leonard Cohen don Tionscadal Cohen de chuid IMRAM. Seo thíos ceann acu sin. Do chan na héin ag breacadh an lae "Ba chóir daoibh tabhairt faoi nua-ré! Ná smaoinígí ar an lá inné ná ar a bhfuil i ndán." Á, troidfear cogaí arís 's arís an colmán beidh sí i gcás arís díolfar í arís 's arís is daor é an colm bán. Buail na cloig ag a bhfuil an chling Déan dearmad ar an íobairt íon Tá scoilt, tá scoilt san uile ní A ligeann solas tríd. Bhí comharthaí uainn is bhí siad ann an feall sa bhreith an pósadh fann Sea, ba bhaintreach é gach uile rialtas cam - ba léir é do chách Ní thig liom níos mó a bheith leis an slua is boic mhóra, marfóirí, is iad ag guí, monuar! Ach do ghair siad, ghair siad chucu an scamall fuar agus cloisfidh siad m'amhrán: Buail na cloig ina bhfuil an chling Déan dearmad ar an íobairt íon Tá scoilt, tá scoilt san uile ní A ligeann solas tríd.   Níl in aon chuid den pháirt ach cuid den iomlán d'fhéadfá dul ag máirseáil gan druma ann aimseoidh gach uile chroí mór-rún an ghrá – mar theifeach 's é ar fán. Buail na cloig ina bhfuil an chling Déan dearmad ar an íobairt íon Tá scoilt, tá scoilt san uile ní A ligeann solas tríd. Buail na cloig ina bhfuil an chling Déan dearmad ar an íobairt íon Tá scoilt, tá scoilt san uile ní A ligeann solas tríd. A ligeann solas tríd. A ligeann solas tríd.

Anthem, le Leonard Cohen, aistrithe ag Gabriel Rosenstock.

Petar Tchouhov: Bioráin Dhúnta

Daoine a bhfuil spéis acu i ndomhan mór an haiku idirnáisiúnta beidh trácht cloiste acu ar an mBulgárach, Petar Tchouhov. Is rac-cheoltóir é chomh maith. Níor bhuaileas riamh le héinne a dúirt liom nach dtaitníonn haiku Tchouhov leo mar sin bheartaíos go mba chóir dom cnuasach dátheangach dá shaothar a chur amach, i nGaeilge agus i mBulgáiris. Bhí sé féin an-sásta leis an bplean agus ligeas dó an clúdach a roghnú. Má thaitníonn na samplaí leat, ceannaigh an leabhar mar bhronntanas Nollag do Bhulgárach éigin!

нощна буря мисля за куклите на тавана stoirm oíche is mé ag smaoineamh ar na bábóga san áiléar		свирка на влак луната в локвата се накъдря fead na traenach an ghealach sa lochán ag cuilitheáil
	детска играчка до надгробния камък есенен здрач bréagán tréigthe taobh leis an leac thuama clapsholas fómhair
студена сутрин две улични котки в кучешката колибка maidin fhuar dhá chat strae sa chonchró		задушница отварям черния чадър на баща ми Lá Fhéile na Marbh osclaím scáth fearthainne dubh m’athar

Biorán Dhúnta
Petar Tchouhov
Aistrithe ag Gabriel Rosenstock
ISBN-13: 9781908817396
Original Writing

Fóta Haiga: Cliara

Íomhá Ron Rosenstock

Cliara á iompar go neamh ag néal

Clare Island lifted to heaven on a cloud

An tOchtapas

Ba sa bhliain 1977 a d'fhoilsigh Gabriel Rosenstock an leabhar véarsaí An tOchtapas. Le déanaí chonaic sé netsuke anghrách: fíor bheag ornáideach nó miondealbh bhán atá greanta as eabhar is ea netsuke, focal Seapáinise.
Cad a bhí sa netsuke áirithe sin ach  bean nocht agus í i ngleic le hochtapas. Thosaigh Gabriel ag scríobh arís faoin ochtapas - véarsaí do dhaoine fásta an uair seo.
 Chuir a aistritheoir Seapáinise Mariko Sumikura Seapáinis orthu. Tá siad leath ag smaoineamh ar leabhar a chur amach. Réamhbhlaiseadh eisiach anseo!
Tugtar senryu ar véarsaíocht éadrom den sórt seo, é an-chosúil leis an haiku. Tá breis is céad senryu sa stíl seo cumtha ag Gabriel (ina shamhlaíonn sé é féin mar ochtapas!)

I m'ochtapas kamikaze tumaimse ionat- cailltear ionat mé! 神風飛行士蛸 君に溺れ 死んでいく		nach mílítheach atá tú cad a dheineas leat in aon chor? ochtapas-vaimpír! 青ざめて 何したというの 蛸　吸血鬼
	bainim plaic as do leis agus as an leis eile - ochtapas-zombaí! 君の腿を噛み もうひとつをー 蛸ゾンビ
cloisim do ghuthanna de shíor - ochtapas scitsifréineach まだ耳につく 君の声 蛸　統合失調症患者		dúisigh, a ghrá, is mé an t-ochtapas - an píobaire! 起きよ　愛しいひと 僕だよ 蛸　バグパイプ吹き

Mira: Faoin Aistear Sin a Scríobhaimse

I write of that Journey I remember how my mother would hold me. I would look up at her sometimes and see her weep. I understand now what was happening. Love so strong a force it broke the cage and she disappeared from everything for a blessed moment All actions have evolved from the taste of flight the hope of freedom moves our cells and limbs Unable to live on the earth, Mira ventured out alone in the sky, I write of that journey of becoming as free as God. Don't forget love; it will bring all the madness you need to unfurl yourself across the universe

Faoin Aistear Sin a Scríobhaimse Is cuimhin liom mar a mhuirníodh mo mháthair mé. D'fhéachainn uirthi uaireanta is d'fheicinn ag caoineadh í. Tuigim anois cad a bhí ag tarlú Bhí an grá chomh láidir sin gur briseadh an cás agus chuaigh gach aon ní ar ceal di ar feadh meandair bheannaithe. As blas na heitilte a eascraíonn an uile ghníomh; dóchas as saoirse a chorraíonn ár gcealla ár ngéaga Ní don saol seo a rugadh Mira, ghabh sí léi féin chun na spéire. Faoin aistear sin a scríobhaimse faoi a bheith chomh saor le Dia. Ná dearmad an grá is é a thabharfaidh duit an ghealtacht is gá chun tú féin a leathnú ar fud na cruinne.

Leagan Béarla: Love Poems from God: Twelve Sacred Voices from the East and West by Daniel Ladinsky

Dán an lae

I measc na ríomhphost a fhaigheann Gabriel gach lá, tá seirbhísí a chuireann dán ar fáil in aghaidh an lae, Panhala ceann acu agus an ceann eile Poetry Chaikhana.
"Is mar sin a chuirimse tús leis an lá - gach lá. Is gnách go gcuirim Gaeilge ar na dánta sin. Is cleachtadh teanga, cleachtadh Gaeilge agus cleachtadh spioradálta é! Duine de mhórfhilí bhakti an domhain í Mira, an banphrionsa Indiach a thug a croí do Krishna. Is é is brí le bhakti ná deabhóid. 

Ceann de na leabhair is mó a chuaigh i bhfeidhm orm ná Speaking of Shiva (Penguin Classics). Bhíos óg go maith ag an am ach cuireadh an síol agus sa bhliain 2000 phléasc bhakti ionam agus mé in Koeln na Gearmáine: chailleas mo chiall, buíochas mór le Dia, scríobhas 200 dán i mBéarla agus thugas neo-bhakti ar an stíl sin. Blianta fada ina dhiaidh sin, d'fhoilsigh Salmon Poetry leagan ciorraithe den saothar sin faoin teideal Uttering Her Name. Tá scata filí bhakti sna díolamaí Guthanna Beannaithe an Domhain (Coiscéim). Ó na seirbhísí Panhala agus Poetry Chaikhana a lán den ábhar sna leabhair sin nó leanaim na naisc a thugann siad.
Ó am go chéile cuirim YouTube le Krishna Das ar siúl, amhránaí bhakti. Is Meiriceánach é. Glanann sé amach an croí! 

Dileep Jhaveri: Do Picasso

Múin dom conas filíocht a scríobh

Le líne dhíreach
amháin conas focal
a oscailt
agus saoirse a thabhairt d’ilbhríonna draíochta
atá trinsithe i gcóid righne
is scaoil lastall den am iad

Léirigh dom an difríocht atá idir báine
agus báine chun go n-athróinn
ó anáil go hanáil
nocht an aontacht dom atá i mbándearg agus i ngorm
i dtreo is go mbogfainn ón mbeatha go dtí an solas
oil mé chun breathnú ar neamhní
mar a dhéanfadh éan nó iasc istoíche nó isló
léim ón nóiméad seo chun na síoraíochta
chun go gcuirfinn síos ar shúile an leannáin is a ndath

Mínigh dom conas a dhéantar den chré is den duilleog
seomra dorcha agus lampa is conas
a shleamhnaíonn an tost síos an staighre le bheith ina fhís
conas a dhéantar nocht de bhean
trí ligean do dhathanna i ndiaidh dathanna titim ina meallta
is ina bpaistí agus seo chugainn anois í agus ceol á timpeallú

Beir leat mé go dtí an áit sin ina ndéantar broinn
den tonn agus úll den bhriathar
agus iad curtha ina aice a chéile ar an mbord
treoraigh chun na foraoise mé ina bhfuil fuinneoga briste trína
bhféachann mná mealltacha ar nós 
buillí ar an druma nó naoimh ag guí

Lem dhá chluas bíodh teagmháil agam
le fuaimeanna agus go mblaise mo dhá shúil
fuil íobartha
lig dom scréacha a bholú

Trí do chailéideascóp lonrach
lig do mo chuid litreacha súnás, bás agus
an tsíoraíocht a fheiscint agus iad leata cheana féin
ar an bpár bán

Dileep Jhaveri, File as Mumbai

Leabhar dá chuid filíochta, aistrithe ag Gabriel Rosenstock, le foilsiú i 2013

Fóta Haiga: Moore Hall

Íomhá le Ron Rosenstock

Moore Hall the caw of a rook could flatten it

Moore Hall ba dhóigh leat go leagfadh grág préacháin é

Taoi Ionam/ You are in me

Brightest of beings In sun-surprised February Flower out of season You illuminate the night A falling star Shower after shower My sky is empty now You are in me

A bhé luisneach A ghrian gan choinne i mí Feabhra A bhláth roimh am Soilsíonn Tú an oíche Titeann Tú Id réalta reatha Sprais i ndiaidh spraise Is tá mo spéirse anois lom Taoi ionam

---

As/From:
Bliain an Bhandé
Year of the Goddess
Gabriel Rosenstock
ISBN 9781904556663
Dedalus 2007

Ríomhleabhar:eBook ó Original Writing

Munir Niazi: Gaotha ar Fán

Macalla I bhfad ón domhan seo, i bhfad ón bhfiabhras is ón gcallán, tá croí ar fán dála éagaoin na gaoithe. I bhfad ón mbruach an chéad liú cráite ina chuilithín báite. Macalla aonair ar fán Baazgasht
	Oíche Dhearóil Os cionn na heoclaipe I bhforaois fhairsing na réaltaí creathacha Gabhann an ghealach ar fán léi féin go huaigneach. Gustaí gaoithe ag monabhar Is iad i ngleic le géaga fuara na heoclaipe. Faoi bhun an chrainn, Duilleoga feoite ar snámh san aer Shab-i-Viran

Gaotha Ar Fán
Munir Niazi
Gabriel Rosenstock a chuir Gaeilge air.
Coiscéim 2006

rLeabhar (méadaithe) foilsithe i 2012 ag Original Writing.

Bliain an Bhandé: Nóta

Ní chuimhnítear ar na bandéithe a thug a n-ainm naofa  d’Éirinn—Éire, Banba, Fódla—gan trácht ar na bandéithe eile a d’fhág a rian ar an tírdhreach, Danu agus an Dá Chích abair.
Bhakti a thugtar ar an bhfilíocht dheabhóideach san India, Mirabai ag glaoch ar a leannán diaga, Giridhar (Krishna), nó Muktabai a chanann as a drithliú féin. I ndeireadh na dála níl sa dia ná sa bhandia atá á adhradh ag an mbhakta ach an duine féin—breith ar ghile na gile síoraí is anam an uile dhuine againn.
Tá focail áirithe sa seicheamh dánta seo ‘scáthaithe’ agam chun léamh eile a dhéanamh ar líne, nó macalla éigin a chur inti, an mantra om, abair—cluiche a thaitníodh leis na Ceiltigh fadó.

One does not often think of the tripartite goddess who gave her blessed name to Ireland—Éire, Banba, Fódla—not to mention other goddesses who have left their trace on the landscape, Danu of the Paps of Danu for instance.
Devotional poetry in India goes by the name of bhakti. In the heel of the hunt, a bhakta does not really adore or pine for any god or goddess; as with Mirabai’s love affair with Giridhar (Krishna), or
Muktabai singing her own glistening Self; what is sought and what is praised is the brightness of eternal brightness, our shared Self, knowing neither birth nor death.
Some words in this poem sequence are ‘shaded’ to allow for another reading of a line, or a faint echo, a game much cherished by the Celtic poets of yore. Thus, the reader sees the word as the world
when written as world and encounters bhakti invocations such as ma (mother) hidden in the word mad!


As/From:
Bliain an Bhandé
Year of the Goddess
Gabriel Rosenstock
ISBN 9781904556663
Dedalus 2007

Ríomhleabhar:eBook ó Original Writing

Fóta Haiga: Cuan Mó

Íomhá Ron Rosenstock

bhí sé riamh bunoscionn - Cuan Mó

it has always been upside down - Clew Bay

Meine connexions sind total okay!

Cúrsaí teanga atá idir chamáin in Uimh. 91 den iris Art & Thought – Fikrun Wa Fann, iris a thugann lón machnaimh dom i gcónaí agus atá ar fáil saor in aisce tríd an bpost:

Meabhraíonn Jürgen Trabant dúinn gur féachadh ar Thúr Bháibil mar mhallacht, i bhfocail eile pionós a chuir Dia orainn ab ea éagsúlacht teangacha! Shíl réabhlóidithe na Fraince go mbeimis níos fearr as gan ach teanga amháin uilíoch a bheith againn; tá tuairim agam nárbh í an Bhriotáinis a bhí ar aigne acu.
Féachaimis siar ar Thúr Bháibil. Deir an Sean-Tiomna linn gur ‘labhair daoine an teanga chéanna agus na focail chéanna ar fud an domhain mhóir.’ Ach cad a dheineadar ansin? Thógadar túr dóibh féin. Caithfidh nach raibh cead pleanála acu mar bhí an Tiarna i bhfeirg leo:
‘Téanam, a dúirt Sé, ‘téimis síos agus déanaimis cíor thuathail dá dteanga ar an bhfód i dtreo nach dtuigfidís caint a chéile a thuilleadh.’ Agus má léimse Trabant i gceart, bheimis mallaithe go deo murach tíolacadh na Cincíse, is é sin le rá ní gá go mbeadh aon teanga amháin againn chun go dtuigfimis a chéile. Faoi mar a deirtear i nGníomhartha na nAspal: ‘Féach,’ ar siad, ‘nach Gailíligh iad seo go léir atá ag caint? Conas a tharlaíonn go gcloiseann gach duine againne iad ag labhairt inár dteanga dhúchais féin?’
Deir Uwe Pörksen gur i mBéarla seachas ina dteanga féin a scríobhann formhór mór na n-acadúlaigh Gearmánacha sa lá atá inniu ann. Scanrúil! Má sheasann tú i stáisiún traenach sa Ghearmáin feicfidh tú go bhfuil an Béarla i réim, focail ar nós Intercity, Departure, Cool Drinks agus mar sin de. Reisezentrum an focal a bhíodh le feiceáil ar Oifig na dTicéad. Servicepoint atá tagtha ina áit. Maíonn Pörksen go bhféadfadh teanga iompó ina canúint mura mbaintear leas aisti sa réimse poiblí.
Seans maith gur glaine í an Ghaeilge ná an Ghearmáinis. Cé a chreidfeadh é!  Cloistear abairtí ‘Gearmáinise’ mar seo sa ghnáthchaint: déagóir a bhí ag iarraidh a rá go réitíonn sé go maith lena mhuintir, ‘Meine connexions zur family sind total okay.’
Ar an taobh eile den scéal, tá daoine ann a deir gur rud nádúrtha is ea é focail ó theangacha eile a thógaint ar iasacht. Ní rabhamar riamh aonteangach. Ní féidir a rá go bhfuil máthairtheanga amháin ag duine agus gur teanga iasachta gach teanga eile – miotas a chruthaigh an náisiúnstát é sin. Bhí teangacha á meascadh riamh san Eoraip, an Laidin agus an teanga áitiúil mar shampla. Seo abairt ón ailceimiceoir Paracelsus, a deir, ‘Más mian leat go leigheasfaí thú, ná hinsteall uisce san fhiostúl’ – ‘Si vis curare, noli sprützen aquam in die fistel’ – meascán uafásach ach inghlactha go maith ag an am, is cosúil.  Tháinig deireadh le tionchar na Laidine agus ón seachtú haois déag ar aghaidh bhí an-tionchar ag an bhFraincis ar an nGearmáinis.
Téanam anois go Báibil na hAfraice agus alt iontach san iris chéanna ag Khadi Fall, duine atá ag obair san Aireacht Oideachais i bPoblacht na Seineagáile agus atá an-dian ar a tír féin san alt seo. B’fhéidir go bhfuil deireadh leis an gcoilíneachas ach tá apartheid teanga fós in áiteanna ar nós Phoblacht na Seineagáile. Ní in Éirinn amháin a bhí an bata scóir. Dá mbeadh sé de dhánacht ag páiste ar bith an Volaifis nó teanga eile seachas an Fhraincis a labhairt chuirtí pionós ar an bpáiste sin, ar mhaithe leis féin gan dabht.
Is í an Fhraincis teanga na cumhachta sa tSeineagáil. Mura dtuigeann 60% de dhaonra na tíre sin an Fhraincis ná na reachtanna is na rialacha go léir atá scríofa sa teanga sin, cén seans atá acu dul chun cinn a dhéanamh sa saol nó athrú ar bith a chur i bhfeidhm ar an gcóras sóisialta agus polaitíochta ann?  An bád bán an t-aon éalú ag a lán acu. Tá nath cainte ag aos óg na tíre, Barça nó Barzak. Seasann Barça le haghaidh Barcelona agus iasacht ón Araibis is ea Barzak a chiallaíonn Bás. Ní fios líon na Seineagálach a bádh san Atlantach ar a mbealach chun na Spáinne. Ní thuairiscítear sna meáin ceann de na cúiseanna a bhfuil éadóchas ar Sheineagálaigh óga – níl dul chun cinn ar bith i ndán dóibh ina dtír féin mura bhfuil acu ach a dteanga dhúchais!
Chuir an tOllamh Cheikh Anta Diop teanga na Seineagáile, an Volaifis, ar leabhair mhata agus fisice agus é deimhneach gur chóir oideachas lán-Volaifise a chur ar mhuintir a thíre. Chuir uachtarán na tíre ag an am, an file Léopold Sedar Senghor, cosc air.
Rugadh Marica Bodrožic sa Dalmáit agus tá cónaí anois uirthi i mBeirlín. Ní tír í an Dalmáit, ar ndóigh, ach réigiún. Sa Ghearmáinis a scríobhann Marica. Tháinig duine chuici tar éis di léamh filíochta a thabhairt agus ar sise, ‘Is mór an pléisiúr é a bheith ag éisteacht leat agus an tslí ina gcuireann tú tú féin in iúl sa teanga seo againne.’ Sa teanga seo againne? Nach liomsa an teanga seo? arsa Marica. Tá úrscéal 367 leathanach scríofa aici sa Ghearmáinis. Ná habradh éinne nach léi an teanga. Tá teanga ar nós an ghrá, ar sí. Ní le héinne í. Tá sí saor, faoi mar atá an grá saor. Tá sí saor agus mór, ar nós an aigéin a gcothaíonn craobh-aibhneacha é agus nach mbeadh ann in aon chor murach iad.
Is dóigh le Marica go bhfuil a bua féin ag gach teanga. Agus tá, gan amhras. Ní fhéadfadh teanga na síocanailíse teacht chun cinn i dteanga ar bith eile seachas an Ghearmáinis, dar léi. Samhlaigh gur theith an Freudach ó Vín go Baile Átha Cliath, gur thug grá don Ghaeilge, go raibh sé ar dhuine de chomhbhunaitheoirí Chonradh na Gaeilge. An mbeadh sé in ann anailís a dhéanamh ar a chuid brionglóidí trí mheán na Gaeilge, nó anailís a dhéanamh ar bhrionglóidí an Phiarsaigh?
Tá an friotal agus an téarmaíocht ann inniu, gan dabht, mar is teanga an-fhorbartha í an Ghaeilge. Ach an mbeadh an Freudach caite amach as an gConradh dá mbeadh caint ar siúl aige ar an ‘tréimhse shádach anasach’, cuir i gcas? (An bhfuil tú in ann Béarla a chur air sin? Freagra: anal-sadistic phase).
Samhlaigh a cholún féin aige, ‘Seal le Sigmund’, sa Chlaidheamh Soluis: ‘A Ghaela, beidh mé ag scríobh inniu ní ar an tréimhse iontach a chaitheas ar an mBlascaod Mór agus snas agam á chur ar mo chuid Gaoluinne, ach ar an tréimhse shádach anásach nach ionann é in aon chor agus pian sa tóin. Is é atá ann ná an dara céim d’fhorbairt shícíghnéasach an linbh nuair a bhaintear pléisiúr as an eisfhearadh ...’  Agus dúirt an Freudach, dála an scéil gurb iad na hÉireannaigh an t-aon chine ar domhan nach féidir síocanailís a dhéanamh orthu. Ar mo leabhar!
 

Cóipcheart Gabriel Rosenstock & an Foilsitheoir 2012

Port na bPúcaí

Is iomaí uair a chuala mé Port na bPúcaí á sheinm ag ceoltóirí éagsúla, ar an mbosca ceoil, ar an bpíb uilleann agus fiú ar an bpíb mhála. Nuair a chuala mé Caoimhín Ó Raghallaigh (veidhlín) agus Breandán Ó Beaglaoich (bosca ceoil) á sheinm tháinig dán chugam, nó b'fhéidir gur cheart píosa cantaireachta a thabhairt air. Dhein an ceol seamán díom. Is iad seo a leanas na focail:

Port na bPúcaí


Cúr
cúr
cúr

ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

cuilithíní
cuilithíní
cuilithíní

ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

glór
glór
glór

ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

glór na míolta móra
ar tonnta iad
ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

glór na míolta móra
ar púcaí iad
ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

glór na bpúcaí
ar míolta móra iad
ag teacht
ag teacht de dhroim na dtonn
ag teacht de dhroim na dtonn chugainn

cúr
cúr
cúr



Foam, foam, foam, coming, coming on the waves, coming to us on the waves,

ripples, ripples, ripples, coming, coming on the waves, coming to us on the waves, voice, voice, voice, coming, coming on the waves, coming to us on the waves,

voice of whales that are waves, coming, coming on the waves, coming to us on the waves, voice of whales that are spirits, coming, coming on the waves, coming to us on the waves, voice of spirits that are whales, coming, coming on the waves, coming to us on the waves, foam, foam, foam.

Tamall ina dhiaidh sin, thaispeánas na focail don chumadóir Conallach Derek Ball. Iar-shíciatraí é Derek agus cónaí air i nGlaschú. Is maith a thuig sé an claochlú a chuir an ceol orm agus chuir seisean ceol dá chuid féin leis na focail! Tá an ceol sin ar fáil anseo:

Nasrúidín agus an Scoláire

Tharla gur thug Nasrúidín scoláire mór le rá ar turas báid uair amháin. Bhí mionchomhrá éigin ar siúl eatarthu nuair a bhris an scoláire isteach air:
‘Níl aon chruinneas ceart ag baint le do chuid cainte, a dhuine! An duine nach ndéanann staidéar ar chúrsaí gramadaí tá leath dá shaol curtha amú aige.’

‘An mar sin é?’ arsa Nasrúidín. ‘Cogar, an bhfuil snámh agat?’

‘Níl,’ arsa an scoláire.

‘Tá do shaolsa ar fad curtha amú agat mar sin: tá poll sa bhád ...’

---

Cóipcheart Gabriel Rosenstock & an Foilsitheoir 2012

Nasrúidín
Athinsint le Gabriel Rosenstock
Léaráidí le David Kearney
Coiscéim 2005

Ríomhleabhar Original Writing 2012: 

Nasrudin, Nasrúidín, Nasroodeen

Gabriel Rosenstock in conversation with Mícheál Ó hAodha
(From: Nasrúidín Athinsint, Original Writing 2012)

Nasrudin is not a well-known figure in Ireland. Where did you come across him first?

He’s a composite type of character really and a lot of the Nasrudin humour has made its way by a circuitous route from Afghanistan, India, Turkey, Iraq and so on to vaudeville New York and later on to the big screen. I first came across him in the discourses of Rajneesh (later Osho). If you were reading spiritual discourses by Vivekananda, Yogananda or Krishnamurti, let us say, you  wouldn’t expect to come across too many humorous asides but Osho had a lot of time for humour and spiced up his discourses with Nasrudin tales and other material. And so, I thought, we have versions of Aesop in Irish, why not Nasrudin?

Why not indeed!

Actually, it’s a serious question. There’s an incredible amount of world literature and folklore which never gets a mention in an Irish-language context, not to mention being actually translated into Irish. I think we box ourselves in a lot. We need to get out a bit more – into the big world, I mean.

Strange that it hadn’t been done before.

There’s thousands of things that haven’t been done before (in Irish). Look at the book of Jewish humour I brought out, Greann na nGiúdach (Coiscéim, 2008). How come that hadn’t been donebefore? Or Birbal (CIC, 2011), ancient and medieval tales from India. I also have Native American tales in the pipeline. Yes, I do find it a bit odd that I have to come up with a lot of these ideas myself. Publishing houses should have commissioning editors to create such titles. You might ask, is there a demand for titles with an international flavour.

I was going to ask that!

You’ve got to create a demand. For me, there should be space on the shelf for lots of literary experiences and reading adventures. It doesn’t have to be high literature all the time, it doesn’t have to be hermetic or esoteric. We need all types of literature. I’m reading R K Narayan again. What a wonderfully light touch he had! I don’t think he’s known much in Ireland, is he? Next week I’ll need to read something meatier though. Or write or translate something in a different vein. Maybe I’ll start on another volume of Guthanna Beannaithe an Domhain, an anthology of sacred literature. Two volumes have appeared already. A third, the largest so far, is at the printers. But getting back to Nasrúidín. He’s a great leveller. Himself and his donkey! There’s something quixotic about him. The knight errant wouldn’t be the same without his steed either, would he?

He occurs (as Nasroodeen) in your book The Pleasantries of Krishnamurphy: Revelations from an Irish Ashram (Non-Duality Press, 2012)

That’s a measure of my affection for him. Great characters in literature and folklore are often as alive as real people, don’t you think? In the Krishnamurphy book, he gets to indulge in a bit of Keats & Chapman humour (of sorts) and so, the composite Nasrudin adds another layer to his growing mystery.

Thank you!

Thank Nasrudin. Or Nasreddin. Or Nasr Eddin or whoever the hell he is.